Bin Gün Savaşı, (1899-1903), Kolombiya’da Liberaller ve Muhafazakârlar arasında yaşanan ve 60.000 ila 130.000 kişinin ölümüne, büyük çaplı maddi hasara ve ulusal ekonomik yıkıma yol açan iç savaş.
Liberal Parti, laissez-faire ekonomi politikasını destekleyen kahve plantasyonu sahiplerini ve ithalat-ihracat tüccarlarını temsil ediyordu. Muhafazakârların 1885’teki zaferinden sonra hükümete katılmaktan büyük ölçüde dışlanan Liberaller, kahvenin uluslararası fiyatlarındaki ciddi düşüş nedeniyle daha da sıkıntıya düştüler; 1899’a gelindiğinde birçok kahve üreticisi zararına çalışıyordu.
Gümrük gelirlerinin azalmasından muzdarip olan Muhafazakar hükümet, karşılıksız kağıt para çıkararak pesonun değerinin hızla düşmesine neden oldu. Kahve yetiştirilen bölgelerde 1899’da savaş patlak verdi ve yaklaşık yedi ay süren ilk aşama Liberal güçlerin 25 Mayıs 1900’de Palonegro’da yenilmesiyle sona erdi. Sonraki iki buçuk yıl boyunca kırsal bölgelerde dağınık ama son derece yıkıcı gerilla tarzı savaş devam etti ve hem çatışmalarda hem de hastalıklardan dolayı büyük mal ve can kayıpları yaşandı. Askeri taktikler, hapis, para cezaları ve mülklerin kamulaştırılması yoluyla kırsal kesimi pasifize edemeyen Muhafazakârlar, 12 Haziran 1902’de af ve siyasi reform önerdiler. Kasım ayına gelindiğinde en önemli iki Liberal lider, Rafael Uribe Uribe ve Benjamín Herrera, af, serbest seçimler ve siyasi ve parasal reform vaat eden barış anlaşmalarını müzakere ettikten sonra teslim oldular. Panama savaştan kısa bir süre sonra ayrıldı.
[Kolombiya tarihi]
24 Mart’ta yaşanan bazı olanlar…
Olaylar
– 1603: İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth’in ölümünün ardından, İskoçya Kralı VI. James İngiltere tahtına geçti ve böylece İngiltere ve İskoçya krallıkları birleşti.
– 1837: Kanada’da, Joseph Howe liderliğindeki reformistler, basın özgürlüğü ve daha demokratik bir hükümet sistemi talepleriyle Nova Scotia’da başarılı bir kampanya yürüttüler.
– 1854: Birleşik Krallık ve Japonya arasında Japonya’nın dışa açılmasını sağlayan Kanagawa Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma, Japonya’nın iki limanını Amerikan gemilerine açmayı ve bir Amerikan konsolosluğu kurmayı kabul etmesini sağladı.
– 1878: İngiliz ordusu, Anglo-Zulu Savaşı sırasında Güney Afrika’da Zululand’a girdi. Bu, Zulular ve Britanya İmparatorluğu arasındaki çatışmanın başlangıcıydı.
– 1882: Robert Koch, tüberküloz bakterisinin (Mycobacterium tuberculosis) keşfini Berlin’de açıkladı, bu keşif tıp alanında büyük bir ilerlemeyi temsil ediyordu.
– 1911: İtalyan kuvvetleri, Osmanlı İmparatorluğu’na ait olan ve bugünkü Libya topraklarında yer alan Trablusgarp’a asker çıkardı. Bu harekât, İtalya’nın Osmanlı İmparatorluğu üzerine Trablusgarp Savaşı’nı başlatmasına yol açtı.
– 1944: II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından işgal edilen Yunanistan’da, Kalavryta Katliamı olarak bilinen olay gerçekleşti; çok sayıda sivil katledildi.
– 1958: Elvis Presley, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu’na katıldı. Bu dönem, onun müzik kariyerinde bir ara olarak görülür ve popüler kültürde önemli bir an olarak kabul edilir.
– 1976: Arjantin’de askeri darbe gerçekleşti ve ülke, bir askeri cunta tarafından yönetilmeye başlandı. Bu dönem, Arjantin tarihinde “Kirli Savaş” olarak bilinen, binlerce kişinin kaybolduğu veya öldürüldüğü karanlık bir dönem olarak kayıtlara geçti.
– 1989: Exxon Valdez petrol sızıntısı, Alaska’nın Prince William Sound bölgesinde meydana geldi. Bu, tarihin en büyük çevre felaketlerinden biri olarak kaydedildi ve ciddi ekolojik zararlara yol açtı.
– 1999: NATO, Yugoslavya’ya karşı hava saldırıları başlattı. Bu operasyon, Kosova’daki etnik çatışmaları sona erdirmeyi amaçlıyordu ve NATO’nun Avrupa’da gerçekleştirdiği ilk büyük askeri müdahale oldu.
– 2015: Almanwings Havayolları’na ait 9525 sefer sayılı uçuş, Fransa’nın Alpler bölgesinde düştü. Kazanın, uçağın yardımcı pilotu tarafından kasıtlı olarak gerçekleştirildiği ortaya çıktı ve 150 kişinin ölümüne neden oldu.
Doğumlar
– 1834: William Morris, İngiliz tekstil tasarımcısı, şair, roman yazarı ve sosyalist aktivist. Sanat ve zanaatkârlık hareketinin öncülerinden biri olarak kabul edilir.
– 1874: Harry Houdini, Macar asıllı Amerikalı illüzyonist ve kaçış sanatçısı. Olağanüstü kaçış gösterileriyle ünlüdür ve bu alandaki yenilikçi yaklaşımlarıyla tanınır.
– 1884: Peter Debye, Hollandalı fizikçi ve kimyacı. Debye, moleküllerin elektriksel özellikleri üzerine yaptığı çalışmalarla 1936 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.
– 1930: Steve McQueen, Amerikalı film yıldızı. “The Great Escape”, “Bullitt” ve “The Thomas Crown Affair” gibi filmlerdeki rolleriyle tanınır.
Ölümler
– 1603: I. Elizabeth, İngiltere Kraliçesi. Elizabeth Dönemi, İngiltere’nin Rönesans’ın etkilerini yaşadığı ve dünya sahnesinde bir süper güç olarak yükseldiği bir dönem olarak bilinir.
– 1905: Jules Verne, Fransız yazar. Bilimkurgu romanlarının öncülerinden biri olarak kabul edilir. “Denizler Altında Yirmi Bin Fersah” ve “Dünya’nın Merkezine Yolculuk” gibi eserleriyle ünlüdür.
– 1980: Óscar Romero, El Salvadorlu Roma Katolik piskoposu ve insan hakları savunucusu. El Salvador’daki iç savaş sırasında sosyal adalet için mücadele etti ve bu uğurda öldürüldü.
– 2016: Johan Cruyff, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör. Modern futbolun gelişimine büyük katkıları olan bir efsane ve “Total Football” stratejisinin en önemli temsilcilerinden biridir.
Bu liste, 24 Mart’ta gerçekleşen bazı önemli olayları, doğumları ve ölümleri içerir; ancak tarih geniş ve karmaşık olduğundan, burada bahsedilmeyen başka önemli olaylar, doğumlar ve ölümler de olabilir.
23 Mart 2024 |
Dünya Tarihi
Enigma: II. Dünya Savaşı’nın Şifreleri Nasıl Çözüldü?
Enigma, İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu tarafından kullanılan ünlü bir şifreleme cihazıdır. Bu cihaz, Almanların askeri iletişimlerini şifreleyerek müttefik kuvvetlerin mesajları anlamasını önlemek için tasarlanmıştır. Enigma’nın kökenleri, 1920’lerin başına, özellikle de Alman mühendis Arthur Scherbius tarafından geliştirilmesine dayanır. Scherbius’un tasarımı, döneminin en gelişmiş kriptoloji cihazlarından biri olarak kabul edilir ve ticari amaçlarla başladığı yolculuk, […]