VE Day – Avrupa Zafer Günü

VE Day (Victory in Europe Day), İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’daki sonunu işaret eden ve Nazi Almanyası’nın teslim olduğu tarihi bir olaydır. 8 Mayıs 1945’te İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde coşkuyla kutlandı. Berlin’deki teslimiyet belgesi imzalandıktan sonra, İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Londra’daki Trafalgar Meydanı’nda toplanan kalabalığa seslendi. Bu sırada Kral VI. George ve Kraliçe Elizabeth, Buckingham Sarayı’nın balkonundan halkı selamlayarak zaferi kutladı.

Trafalgar Meydanı’nda ve sokaklarda bayraklarla süslenen insanlar, Müttefik Kuvvetler’in Nazi Almanyası’na karşı elde ettiği zaferi büyük bir coşkuyla karşıladı. Amerika Birleşik Devletleri’nde Başkan Harry Truman, zafer gününün doğum günü olmasından duyduğu gururla ulusa seslendi. Avrupa’nın dört bir yanındaki şehirlerde insanlar sokaklara çıkarak dans etti ve zaferi kutladı.

Ancak, zaferin sevinci karışık duygularla yaşandı. Bir yandan Almanya’daki savaş sona ermiş olsa da Pasifik cephesinde savaş devam ediyordu. Ayrıca, Müttefik Kuvvetler arasında Nazi Almanyası’na karşı oluşturulan birliğin, ideolojik ve politik farklılıklar nedeniyle kısa sürede dağıldığı görüldü. Bu farklılıklar, Soğuk Savaş’ın başlangıcına yol açtı. Almanya’nın teslimiyetinin ardından ülke dört işgal bölgesine ayrıldı: Batıda İngiliz, Fransız ve Amerikan bölgeleri, doğuda ise Sovyet bölgesi. Bu bölünme, ileride Doğu ve Batı Almanya’nın kurulmasına yol açtı ve Berlin Duvarı, Soğuk Savaş’ın sembollerinden biri oldu. Tüm bunlara rağmen, VE Day, Avrupa’da barışın yeniden tesis edilmesi ve modern Avrupa’nın şekillenmesi açısından büyük bir dönüm noktasıydı.

Tarihsel Arka Plan ve Önemi

1. İkinci Dünya Savaşı (1939-1945): İkinci Dünya Savaşı, 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgali ile başladı ve kısa sürede küresel bir çatışmaya dönüştü. İki büyük ittifak olan Müttefikler ve Mihver Devletleri arasında geçen savaş, dünya çapında milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine yol açtı.
2. Almanya’nın Çöküşü:
   • 1944’te Normandiya Çıkarması’nın ardından Batı Avrupa’da hızla ilerleyen Müttefik Kuvvetler, doğuda ise Kızıl Ordu’nun karşısında giderek savunmasız hale gelen Nazi Almanyası, 1945’e gelindiğinde ağır baskı altındaydı.
   • Mart 1945’te Müttefikler, Ren Nehri’ni geçerek Almanya’ya doğrudan saldırı düzenledi.
   • Doğuda ise Sovyetler Birliği, Ocak 1945’te Vistül-Oder Taarruzu ile Almanya sınırlarına yaklaştı.
3. Berlin Savaşı ve Teslimiyet:
   • Nisan 1945: Sovyetler Birliği’nin başkent Berlin’e yönelik büyük saldırısı başladı. Şehir yoğun çatışmalara sahne oldu.
   • 30 Nisan 1945: Adolf Hitler, sığınağında intihar etti. Şehir birkaç gün içinde Sovyet kuvvetlerinin eline geçti.
   • 7 Mayıs 1945: General Alfred Jodl, Reims, Fransa’da Almanya’nın Müttefik Kuvvetler’e koşulsuz teslimiyetini imzaladı.
   • 8 Mayıs 1945: Berlin’deki Sovyet karargahında imzalanan ikinci teslimiyet belgesiyle Almanya’nın teslimiyeti resmileşti. Bu gün, “VE Day” olarak bilinir.

Kutlamalar ve Etkileri

1. Kutlamalar:
   • İngiltere: Başbakan Winston Churchill, Londra’daki halka zaferi duyurdu. Trafalgar Meydanı ve Buckingham Sarayı çevresinde büyük kutlamalar yapıldı. Kral VI. George ve Kraliçe Elizabeth, Buckingham Sarayı balkonundan halkı selamladı.
   • ABD: Başkan Harry Truman, zafer gününün doğum günü olması nedeniyle mutluluğunu dile getirdi ve kutlamalar yapıldı.
   • Sovyetler Birliği: Kutlamalar bir gün sonra, 9 Mayıs’ta yapıldı. Sovyetler, 9 Mayıs’ı Zafer Bayramı olarak kutlamaya devam etmektedir.
2. Etkileri:
   • Müttefik İttifakının Sonu: Savaş sırasında ortak düşmana karşı birleşen Müttefikler arasında ideolojik ve politik farklılıklar, savaşın bitmesiyle hızla belirginleşti. Bu durum, Soğuk Savaş’ın başlangıcına yol açtı.
   • Almanya’nın Bölünmesi: Almanya, Doğu ve Batı Almanya olarak ikiye bölündü. Berlin Duvarı, Soğuk Savaş’ın sembollerinden biri haline geldi.
   • Yeniden İnşa: Harabeye dönen Avrupa’nın yeniden inşası için Marshall Planı devreye sokuldu. Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri ekonomik olarak yeniden ayağa kalktı.
3. Anma ve Sonrası:
   • VE Day, her yıl 8 Mayıs’ta Avrupa’da anılmaya devam etmektedir. Özellikle İngiltere ve ABD’de düzenlenen törenlerle bu zafer günü hatırlanır.
   • Avrupa’da barışın kalıcılığı için atılan adımlar, Avrupa Birliği’nin temellerini oluşturdu.

Özetle, VE Day, sadece Almanya’nın teslimiyetiyle biten İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’daki sonunu değil, aynı zamanda Soğuk Savaş’ın başlangıcını ve modern Avrupa’nın şekillenmesinin başlangıcını temsil eder.